Rzepak ozimy jest stosunkowo wymagającą rośliną, która nie lubi gleb kwaśnych (odczyn pH powinien wynosić przynajmniej 6,0 i nie powinien być niższy), wymaga sporych ilości składników odżywczych, niemałej wilgotności oraz żyznej ziemi. Jest jednak dość odporny na niskie temperatury.

Najważniejsze zasady dotyczące uprawy rzepaku ozimego

Aby plonowanie rzepaku było odpowiednio wysokie, warto pamiętać o najważniejszych elementach agrotechniki tej rośliny.

Przygotowanie gleby

Optymalne przygotowanie gleby pod rzepak ozimy obejmuje przeprowadzenie pełnej uprawy pożniwnej oraz przedsiewnej. Jest to jednak obecnie rzadko spotykane, zarówno ze względów ekonomicznych, jak i technologicznych – jedynym przedplonowym zbożem umożliwiającym przeprowadzenie takich prac, jest jęczmień ozimy, który może być zbierany z pól już w drugiej połowie czerwca.

Dlatego uprawę pożniwną zazwyczaj dość mocno się upraszcza – podorywkę ścierniska można zastąpić uprawą za pomocą agregatu grubera na głębokość do 12 cm, co ma zapobiec parowaniu wody z gleby i przyspieszyć kiełkowanie chwastów. Chwasty oczywiście należy wyeliminować – na przykład herbicydami.

Następnie powinno się przeprowadzić tradycyjne prace (orka siewna itp.). Jednak jak wspomniano powyżej, są one dość czasochłonne i kosztowne. Obecnie o wiele częściej korzysta się z technologii pasowej, polegającej na zastosowaniu specjalnego siewnika, który do spulchnionych pasów gleby poza nasionami podaje równocześnie nawóz. Dzięki takiemu siewowi system korzeniowy młodych roślin rozwija się w optymalny sposób, a same rośliny jeszcze przed zimą tworzą rozetę o 8-10 liściach.

Dobór odmiany rzepaku

Bardzo niedoceniony aspekt agrotechniki tej uprawy. Nie ma jednej uniwersalnej odmiany rzepaku ozimego plonującego tak samo dobrze na wszystkich glebach czy we wszystkich mikroklimatach. Odmiana musi być dostosowana do warunków glebowych i pogodowych panujących na danym obszarze.

Przedplon

Najlepszymi przedplonami są wczesne odmiany motylkowych, wczesne ziemniaki, ewentualnie jęczmień ozimy oraz jary.

Termin oraz głębokość siewu, gęstość roślin

Siewu rzepaku ozimego najlepiej dokonać w drugiej połowie sierpnia na głębokości ok. 2 cm. Przy stosowaniu herbicydów doglebowych można wysiać rzepak głębiej – do 3,5 cm. Przy siewie pasowym naszym celem jest osiągnięcie ok. 30-35 roślin na metr kwadratowy.

Nawożenie

Oczywiście musi być zbilansowane i uwzględniać obecność dostępnych makroskładników w glebie:

• Potas, magnez oraz fosfor warto w całości zaaplikować przedsiewnie.

• Azot – mniejszą część dawki jesienią, ale tylko po przedplonach zbożowych lub wtedy, gdy gleba jest uboga w ten pierwiastek. W przeciwnym wypadku azot aplikujemy wiosną w dwóch lub więcej dawkach.

• Siarkę aplikujemy wiosną doglebowo.

Należy również pamiętać o nawożeniu dolistnym – uzupełniającym azotowym, a także mikroelementach. Razem z nawozami dolistnymi warto zastosować odpowiednie środki ochrony roślin – tak jesienią (herbicydy), jak i wiosną (fungicydy, insektycydy).

I na koniec najważniejsze – odczyn gleby. Przyjmuje się, że optymalne pH gleby dla rzepaku ozimego wynosi od 6,0 do 7,0. Jako że zmiana odczynu kwaśnego na obojętny może potrwać nawet kilka sezonów, warto rozpocząć wapnowanie stanowiska pod rzepak na długo – nawet kilka lat – przed jego wysianiem.

Niełatwa uprawa rzepaku ozimego

Uprawa rzepaku nie należy do najtańszych czy najłatwiejszych. Jest to jednak roślina, która przy odpowiedniej agrotechnice potrafi się odwdzięczyć fantastycznym plonowaniem.